start page    szczęście - główna strona / happiness - main page    zycie - główna strona / life - main page



Egzystencjalistyczne spojrzenie na człowieka

(uwagi z pozycji obserwatora)

(Czołowi przedstawiciele egzystencjalizmu: Kierkegaard, Heidegger, Sartre, Jaspers, Camus, Marcel)


Tragizm człowieka:
Skończoność istnienia w porównaniu z nieskończonością świata.
Samotność istnienia (opuszczony przez Boga i przyrodę) i wyboru.

Jednostka musi porzucić złudzenia miłości i wspólnoty. Nie jest możliwe prawdziwe komunikowanie się ludzi, a tylko "współbycie". Obcując z innymi ludźmi, zabieramy im wolność, "urzeczowiamy" partnera, klasyfikujemy go, widzimy jak "kałamarz na stole". Wkroczenie innych w subiektywny świat oznacza kres naszej wolności. Miłość jest grą egoizmów. Człowiek nie ma stałej istoty - jest bytem dla siebie. Miłość wg egzystencjalizmu jest więc walką dwóch światów "dla siebie", a nie symbiozą dwóch światów: "dla siebie" i "dla ciebie".

Jaki będzie człowiek, zależy od tego, co z siebie zrobi.

Jednostka ma taki sens jaki sobie nada. To czym ona jest naprawdę zależy więc od tego, czego jeszcze nie ma: od przyszłości, a ściślej biorąc, od wyborów dokonywanych przez nią w tej przyszłości.

Człowiek nie ma stałych cech i będzie tym, czym sam siebie zrobi. Zawsze może być czymś więcej, niż jest. Istnienie człowieka jest w jego własnych rękach.

Człowiek jest wolny, czy chce czy nie chce. Musi wciąż wybierać, decydować. Decyzje jego są brzemienne w skutki nie tylko dla niego samego, ale i dla innych. A nie ma o co się w decyzjach tych oprzeć, bo nie ma obowiązujących praw moralnych, nie ma nakazów.

Czyny człowieka wyrażają tylko jego samego i nic więcej. Jednostka odpowiada za swój los i podejmować ma swoje decyzje z całą świadomością wolności i odpowiedzialności.
Nikt inny nie moze pretendowac do roli moralnego arbitra. Jedynym prawodawcą swoich czynów, jedynym źródłęm wszelkich wartości i ocen moralnych jest tylko jednostka ludzka.
Społeczeństwo przekształca istnienie jednostki, które przez to przestaje być prawdziwe i autentyczne.
Człowiek autentyczny to taki, który uświadomił sobie fakt swej samotniczej egzystencji, który pojmuje że jest nicością-jest skazany na śmierć.

Istotę egzystencji stanowi wolność, która jest stałym wyborem.
Dla istnienia najważniejsze jest jednak nie to co wybieram, lecz sam fakt, że "ja wybieram". Fakt wybierania prowadzi do przeżycia własnej egzystencji jako bytu-ku-śmierci.

Egzystencja jest identyczna ze świadomością egzystencji i jako "byt dla siebie" jest odcięta od świata rzeczy jako "bytu w sobie". Egzystencja jest wewnętrzną samorealizacją, samookreśleniem.
Świat stwarza niebezpieczeństwo utraty przez jednostkę świadomej egzystencji, bowiem jednostka konstruuje się "od siebie", a nie od nakazów płynących z zewnątrz. Człowiek, będąc nieustannym tworzeniem się ex nihilo, jest w swoim działaniu całkowicie autonomiczny. Nie jest przez nic i nikogo zdeterminowany.

Człowiek jest całkowicie i nieodwołalnie skazany na nieznośną konieczność tworzenia własnej egzystencji aż po ostatni szczegół.

Egzystencjalizm chrześcijański:
uzyskiwanie sensu życia przez "otwarcie" człowieka na to co ponadczasowe, boskie.



powrót do strony "szczescie"       powrót do strony głównej